İngiliz Psikolog Dennis Howitt’in Adli Psikoloji ve Suç Psikolojisine Giriş kitabının 6. baskısı Dr. Öğr. Üyesi Didem Yücel Elitez ve Dr. Fulya Giray Sözen editörlüğünde, çok kıymetli hocalarımız ve alanında uzmanlar tarafından Türkçeye çevrildi. 6. baskı tanıtımından;
Tamamıyla güncel ve hem klasik hem de modern çalışmaları ele alan bu kitapta size sunulan bazı detaylar:
Adli hafıza, suçluluk, hırsızlık ve soygunlar, cinsel suçluların tedavisi ve daha birçok konu hakkında baştan sona güncellenmiş ve tamamen yeni fikirler,
Teoriye güçlü bir vurgu ve derinlemesine kavrayışı destekleyen önemli deneysel bulgular,
Detaylı bir şekilde incelenmiş, Birleşik Krallık ve uluslararası perspektiften konuyla ilgili önemli araştırmalar,
Öğrencilere konu hakkında geniş bir kavrayış sağlayacak olan “Temel Kavramlar”,
“Uygulamada Adli Psikoloji” ve “Tartışmalar”,
Kolayca ulaşılan Temel Terimler Sözlüğü,
Öğrencilerin dersin ötesine geçmeleri ve önemli araştırmaları keşfetmelerine yardımcı olmak için her bölüm sonunda kitap önerileri.
Bu kitap; psikoloji, uygulamalı psikoloji ve suç bilimi derslerini alan öğrenciler için, ayrıca öğrencilerin psikolojinin ceza adaleti ve kanunlarla nasıl bağlantısı olduğunu kavramalarını gerektiren birçok farklı konu için temel bir kaynaktır.
Çeviri Editörleri:
Dr. Öğr. Üyesi Didem Yücel Elitez
Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Dr. Fulya Giray Sözen
1-Adli psikoloji ve suç psikolojisi nedir?
Klinik Psk. Emine Ünlü Şeker
Medipol Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü
2-Sosyal bağlamda suç olgusu
Dr. Nilay Kavur
3-Suç ve toplum
Dr. Can Çalıcı
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler
Anabilim Dalı
4-Suç mağdurları
Dr. Fulya Giray Sözen
5-Suç teorileri
Uzm. Psk. Duygu Buğa
İstanbul Ticaret Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim Görevlisi
6-Suça sürüklenen çocuklar
Dr. Öğr. Üyesi Didem Yücel Elitez
Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Öğr. Gör. Gözdenur Işıkçı Başkaya
Biruni Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
7-Hırsızlık ve mal varlığına karşı işlenen diğer suçlar
Dr. Öğr. Üyesi Sinem Yıldız İnanıcı
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalı
8-Şiddet suçu failleri
Uzm Psk. Ece Aslanoğlu Çetin
Adalet Bakanlığı
Prof. Dr. Erdinç Öztürk
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı
9-Cinsel suç failleri 1: Tecavüzcüler
Prof. Dr. Hakan Kar
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
10-Cinsel suç failleri II: Pedofiller ve çocuk tacizi
Yrd. Doç. Dr. Dilek Çelik
Doğu Akdeniz Üniversitesi Psikoloji Bölümü
11-Polis psikolojisi
Dr. Kürşad Şahinli
Emniyet Genel Müdürlüğü
Doç. Dr. M. Burak Gönültaş
Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
12-Terör amaçlı rehine alma olayları
Prof. Dr. Feridun Yenisey
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dr. Can Çalıcı
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler
Anabilim Dalı
13-Görgü tanığı ifadeleri
Dr. Serra Tekin
London South Bank University
14-Profil analizi 1: FBI tarzı suçlu profillemesi
Dr. Öğr. Üyesi Emek Yüce Zeyrek Rios
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü / Uluslararası Suç
Araştırmaları Akademisi Türkiye Temsilcisi
15-Profil analizi 2: Suç ve suçlu psikolojisi, istatistiksel ve coğrafi profilleme
Dr. Öğr. Üyesi Emek Yüce Zeyrek Rios
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü / Uluslararası Suç
Araştırmaları Akademisi Türkiye Temsilcisi
16-Asılsız ithamlar
Doç. Dr. Neylan Ziyalar
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler
Anabılim Dalı
Uzm Psk. Ece Aslanoğlu Çetin
Adalet Bakanlığı
17-Asılsız ve gerçek itiraflar
Doç. Dr. Neylan Ziyalar
istanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler
Anabılim Dalı
Psk. Dan. Zeynep Feyza Yıldırım
Milli Eğitim Bakanlığı
18-Yalanlar, yalan tespiti ve güvenirlilik 1: Aldatma psikolojisi
Doç. Dr. Neylan Ziyalar
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Anadilim Dalı
Dr. Öğr. Üyesi Ezgi lldırım Özcan
İstinye Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü
19-Yalanlar, yalan tespiti ve güvenirlilik 2: Poligraf testi ve ifade geçerlilik analizi
Doç. Dr. Neylan Ziyalar
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler
Anabilim Dalı
Dr. Öğr. Üyesi Ezgi lldırım Özcan
İstinye Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü
20-Görgü tanığı olarak çocuklar
Yrd. Doç. Dr. Dilek Çelik
Doğu Akdeniz Üniversitesi Psikoloji Bölümü
21-Ruhsal bozukluklar ve suç
Prof. Dr. Hatice Demirbaş
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Psikoloji Bölümü
22-Mahkemelerde mental, kişilik ve zihinsel problemlerin değerlendirilmesi
Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Görgülü
Ankara Bilim Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü
23-Yargıçlar ve avukatlar
Öğr. Gör. Duygu Merki Çoksezen
Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi
24-Jüriler ve karar verme
Prof. Dr. Coşkun Yorulmaz
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
25-Etkin hapishane
Uzm. Klinik Psk. Zeynep Kurt
iz Danışmanlık
26-Tutuklular ve diğer suçlular için psikolojik tedaviler
Klinik Psk. Damla Okyay
Klinik Psk. Gülşah Karadayı
27-Yeniden suç işleme ve tehlikelilik riskinin değerlendirilmesi
Prof. Dr. Halis Dokgöz
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Dr. Öğr. Üyesi Derya Deniz
İstanbul Kültür Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölumu
İçindekiler:
Giriş
Suça yönelik tutumlar
Suç hakkında bilinenler
Suç korkusunun doğası
Suç korkusuna ne etki eder?
Suç korkusu teorileri
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
4 Suç mağdurları
Genel bakış
Giriş
Mağdur-suçlu kesişmesi
Psikoloji ve suç mağdurları
TSSB ve suç mağdurları
TSSB teorileri
TSSB ihtimalini neler arttırır?
TSSB ve yeniden mağduriyet
Suçlular arasında TSSB
Travma sonrası öfke
Önemsiz suçlar ve TSSB
Mağdurlar için psikolojik yardım
Mağdurun karar verme süreci
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
5 Suç teorileri
Genel bakış
Giriş
Suçun nöropsikolojisi
Zekâ ve suç
Psikanaliz ve suç
Suç bağımlılığı
Eysenck’in biyososyal suç teorisi
Sosyal öğrenme teorisi
Suçun sosyal yapısı
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
6 Suça sürüklenen çocuklar
Genel bakış
Giriş
Uluslararası karşılaştırmalar
Ergenler, suç ve aile
Çocuklukta suça neden olan faktörler
Çocukluk ve yetişkinlik dönemindeki antisosyal davranışın sürekliliği
Antisosyal davranışlarda biyolojik faktörler
Suça sürüklenmenin iki türü
Çocuklukta görülen antisosyal davranışların özgül açıklamaları
Suçluluğu azaltmak için sosyal müdahaleler
Ceza adalet sisteminden çevirme
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
7 Hırsızlık ve mal varlığına karşı işlenen diğer suçlar
Genel bakış
Giriş
Mağazadan yapılan hırsızlık
Ev soygunu
Suç işlemede uzmanlık
Kundaklama ve piromani
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
8 Şiddet suçu failleri
Genel bakış
Giriş
Şiddet suçu failleri uzmanlaşmışlar mıdır?
Alkol ve şiddet suçları
Şiddet suçlarında öfke kontrolü
Şiddet suçlarında medyanın etkileri
Cinayet teorileri
Aile içi şiddet: Adli sorunlar
Kadın tarafından erkeğe uygulanan aile içi şiddet
Israrlı takip: Ne tür bir suç?
Şiddet suçlarından vazgeçme/çekilme
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
9 Cinsel suç failleri 1: Tecavüzcüler
Genel bakış
Giriş
Tecavüz sıklığı
Genç cinsel saldırganlar
Cinsel suç konusunda uzman olanlar ve genel suç işleyiciler
Tecavüz cinsel bir yönelim mi?
Coğrafi profilleme
Suçlu profilleme – araştırma tabanlı yaklaşım
Benzeti (homoloji) konusu ve temel teori
Suç işlemede tutarlılık
Suç bağlantılama
Profilleme ve kişilik
Sonuç
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
16 Asılsız ithamlar
Genel bakış
Giriş
Asılsız ithamlar sorunu
Asılsız ithamlara giden yollar
Kurtarılmış anı/sahte anı tartışması
İstismar ile ilgili asılsız ithamlar ve çocuklar
İstismar belirtilerinin teşhis edilmesi
Gerçek ithamlar hangi yönleri ile sahte olanlardan farklıdır?
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
17 Asılsız ve gerçek itiraflar
Genel bakış
Giriş
İtirafa teşvik etme teknikleri
Polis sorguları ve asılsız itiraflar
Farklı türlerdeki asılsız itirafları açıklamak
Gerçek ve asılsız itirafları birbirinden ayırmak
Bir asılsız itirafın sonuçları
Bir itiraf delili göz ardı edilebilir mi?
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
18 Yalanlar, yalan tespiti ve güvenilirlik 1; Aldatma psikolojisi
Genel bakış
Giriş
Ekman’ın yalan tespiti teorisi
Profesyonel olarak yalan tespit eden kişiler gerçekten daha iyi değiller mi?
Aldatma ile ilgili geçersiz ipuçlarına güvenme
Yalan tespiti sihirbazları aranıyor
Yalan tespit isabet sayısını artırmak – aşırı bilişsel yük
Failler yalanlarla ilgili ne diyor?
Stratejik sorgulama
Delillerin stratejik kullanımı (SUE) tekniği
Yalan tespiti için doğrulanabilirlik yaklaşımı
Sonuç
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
19 Yalanlar, yalan tespiti ve güvenilirlik 2: Poligraf testi ve ifade geçerlilik analizi
Genel bakış
Giriş
Poligraf süreci
Poligraf ile ilgili problemler
Poligrafın geçerliliğine ilişkin çalışmalar
Poligrafi ve mahkûmiyet sonrası cinsel suç failleri
Poligrafa alternatifler
İfade geçerlilik analizi: Kriter bazlı içerik analizi ve geçerlilik kontrol listesi
İfade geçerlilik analizinin geçerliliği
Kriter bazlı ifade analizinin (KBİA) durumu
Bilimsel içerik analizi
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
20 Görgü tanığı olarak çocuklar
Genel bakış
Giriş
Çocuklar ile yapılan adli görüşmelerdeki zorluk nedir?
Görüşmeler için temel kurallar
Çocukların adli sorgulamalarının geliştirilmesi
Çok küçük çocuklar ile görüşme
İyi sorulara uyumsuzlukla ilgili problemler
Bütünlüğe karşı doğruluktan ödün verme
Çocuklarla görüşme hakkında ne biliyoruz?
Araştırma tabanı tamamlandı mı?
Çocuk ve yalan
İhmali ve icrai hatalar
Görüşmelerin uzun süreli etkileri
Çocuklar ve şüphelileri sıraya dizerek teşhis
Yüze uygun yapılandırma
Çocuk tanık ifadesinde görüşmecinin rolü
Ana hatlar
Önerilen kaynakla
21 Ruhsal bozukluklar ve suç
Genel bakış
Giriş
Ruhsal bozukluklar ile suç ilişkisinde etkili olan diğer (karıştırıcı) faktörleri kontrol etmek
Ruhsal bozukluk ve ulusal eğilimler
Ruhsal bozukluklarda benzer tanımların karıştırılması
İlaçların karıştırıcı etkileri
Klinikte örneklem problemi
Ruhsal bozukluğun ve şiddetin yanlış sınıflandırılması
Genel sosyal eğilimlerin etkileri
Toplum örnekleminde ruhsal bozukluk ve şiddet suçu
Travma sonrası stres bozukluğu ve suç
Şiddetin klinik görünümü
Hangi ruhsal bozukluklara sahip olanlar şiddet uygular?
Genel olarak ruhsal bozukluk ve suç
Ruhsal bozukluğu olanlarda suç neden daha fazla görülür?
Ruhsal bozukluğu olanlarda şiddet mağduriyeti
Suç ve psikopatiye özgü sonuçlar
Tekrar mahkûm olma ve ruhsal bozukluklar
Polis ve ruhsal bozukluklar
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
22 Mahkemede mental, kişilik ve zihinsel problemler
Genel bakış
Giriş
Yeterlilik/Cezai indirim
Psikopatlar ve akıl hastalığı
Savunma olarak travma sonrası stres bozukluğu
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
23 Yargıçlar ve avukatlar
Genel bakış
Giriş
Yargılama sistemleri olarak çelişme ve soruşturma
Yargılama sonuçları öngörülebilir mi?
Mahkemede delil sunumu
Yasal argümanların temelindeki kurgu
Diğer avukat taktikleri
Mahkemede bilirkişi delilleri anlaşılıyor mu?
Yargılamalar
Mahkemede karar verme
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
24 Jüriler ve karar verme
Genel bakış
Giriş
Bilimsel jüri seçimi ve dava danışmanlığı
Jüri üyelerine yardımcı olacak basit değişiklikler
Jüri boyutunun ve karar kurallarının etkisi
Gerçek jüriler kararları nasıl alır?
Jürinin karar vermesine ilişkin genel süreçler
Kanıt niteliğinde olmayan kanıt
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
25 Etkin hapishane
Genel bakış
Giriş
Tedavi topluluğu olarak hapishane
Hapishanede şiddet
Hapishanede görülen saldırgan davranışların hızlı çözümü
Hapishanede intihar
Etkili hapishane
“Hiçbir şey işe yaramıyor”
Hapishanede çalışmak işe yarıyor
Hapishane psikolojisinin çeşitli boyutları
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
26 Tutuklular ve diğer suçlular için psikolojik tedaviler
Genel bakış
Giriş
Hapishanede cinsel suç faili terapisi
Tedavi işe yarıyor mu?
Şiddet suçu faillerini tedavi etmek
Saldırganlık eğitimi programı (SEP)
Şiddet suçu failleri için diğer tedaviler
Öfke ve şiddet
Kılavuzlaştırma
Yüksek riskli suçlu sorunsalı
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
27 Yeniden suç işleme ve tehlikelilik riskinin değerlendirilmesi
Genel bakış
Giriş
Risk değerlendirme
Değişken risk faktörlerinin etkililiği
Sadece değişken olan risk faktörleri nelerdir?
İstatistiki değerlendirmelere karşın klinik değerlendirme
Bazı yapılandırılmış klinik metotlar
Yordayıcılar genelden ziyade özel olabilir
İstatistiksel veya aktüeryal tahmini
Yordayıcı faktörler
Risk ve tehlikeliliğin değerlendirilmesinde yaşanan sorunlar
Suç paralelleme davranışı
Risk değerlendirmesinde koruyucu faktörler
Ana hatlar
Önerilen kaynaklar
