Belge Nedir?
Belge; hukuki geçerliliğe sahip olup bir gerçeğe veya olguya tanıklık eden yazı, mektup, not, fotoğraf, resim, para, film, sembol, şekil vb. gibi dokümanlar ile yine bir kimsenin niteliğini, bir şey üzerinde olan hakkını yada kendisine verilen hakkı bildiren, akit ya da vaat ile üreticisi tarafından gerçekleştirilen bir eylemi gösteren, yasal olarak kanıt değeri taşıyan bir forma sahip dokümanlar olarak tanımlanmaktadır.
Belgenin Temel Unsurları Nelerdir?
- Orijinallik (asıllık) arz eden
- Yazılı olması (burada iradenin kayda geçirilmesi önemli, sözlü irade açıklamaları beyandır ancak belge sayılmaz)
- Düzenleyicisinin belli olması (bunun için imza usulü kabul edilmiştir)
- İçerik (içerik mevcut değilse belge yok hükmünde olur. İçerik ya hukuki bir hüküm ifade etmeli ya hakkın doğmasına sebebiyet vermeli ya da bir olayın kanıtlanmasına yaramalıdır.)
- Devlet memuru düzenlediği belge ile devlet adına bir irade açıklaması yapar.
Adli Belge Nedir?
Bir davanın veya anlaşmazlığın konusu olmuş adli amaçlı incelemeye tabii olan her türü belgeye denmektedir.
Adli Belge İnceleme Nedir?
Adli belge incelemesi, bir belgenin bilimsel yöntemler ve analitik teknikler kullanılarak ve gerektiğinde yardımcı cihazlar ile araç-gereçlerden yararlanılarak adli amaçlarla incelenmesi işidir.
Grafoloji Ve Adli Belge İncelemesi Aynı Anlama Mı Gelmektedir?
Grafoloji el yazısından kişiyi yorumlama tekniğidir. Grafolog da bu el yazısına bakarak kişinin karakterini ve özelliklerini söyleyen kişilerdir.
Adli belge incelemesi ise bir davanın veya anlaşmazlığın konusu olmuş adli amaçlı incelemeye tabi olan her türü belgeyi bilimsel yöntemler ve analitik teknikler ve yardımcı cihazlar kullanılarak belge üzerinde yapılan değişiklikler, hasarlar, sahte olup olmadığı gibi konuların incelenmesidir. Adli belge inceleme uzmanları bu incelemeyi yapan alanında uzman kişilerdir.
Hangi Durumlarda Adli Belge İncelemesi Yapılır?
- Evrak ya da belge üzerinde yapılmış olan sahteciliklerin incelenmesi (ekleme, tahrifat, karalama, düzeltme, değiştirme vb.)
- Evrak ya da belge üzerindeki imzanın bir başka evraka transfer edilip edilmediğinin incelenmesi
- Birden çok imzanın tek bir imza ile kıyaslanması
- Evrak ya da belge üzerindeki imza ve kıyaslanan imzanın aynı kişi tarafından atılıp atılmadığının incelenmesi
- Bir belge üzerindeki imzanın ya da imzaların kişiye ait daha önceden atılmış olan imza örnekleri (samimi imza örnekleri) ile karşılaştırarak o kişinin eli ürünü olup olmadığını değerlendirilmesi
- Fotoğraflardan kişilerin tespit edilmesi
- Evrak ya da belge üzerindeki yazının ve kıyaslanan yazının aynı kişi tarafından yazılıp yazılmadığının incelenmesi
- Kimlik belgelerinin sahte olup olmadığının incelenmesi (Kimlik, Pasaport vb.)
İmza Ve Yazı Sahteciliğinde En Çok Hangi Yöntem Kullanılmaktadır?
- Bakarak kopya
- Üstünden kopya
- Bilgisayar ve diğer teknik ekipman yardımıyla oluşturulan sahte imzalar
- Pul transferi (nakli)
- Serbest taklit
- Uydurma imzalar
Özellikle son yıllarda, “Bilgisayar ve diğer teknik ekipman yardımıyla oluşturulan sahte imzalar”ın sayısında ciddi bir artış gözlemlenmektedir. Bilgisayar teknolojisi her gün gelişmekte, farklı tipte printerlar anlaşılması gittikçe zorlaşan kalitede sahte imzalar üretmektedir. Bu tarz sahte imzalarda görülen fulaj/baskı izi ile ilgili de bazı gelişmeler yaşanmaktadır. Bazı cihazlar, insan elini mükemmele yakın düzeyde taklit edebilmektedir.
Halen en eski yöntemler olan, “serbest taklit”, “bakarak kopya” ve “üstünden kopya” yöntemleri de kullanımdadır. Birçok senet, sözleşme, çek ve benzeri materyalde sahte imzalar ve yazılar bu yöntemlerle atılmaktadır. Bazı durumlarda ise, kişiler gerçekte attıkları imzaları inkar edebilmektedir.
FULAJ (senedin arka yüzündeki kalemin baskı izi)
Bir İmzanın Sahte Olup Olmadığını Anlamak İçin Hangi Kriterler Kullanılmaktadır?
- İmzanın genel duruşu, açısı
- Başlangıç ve bitiş karakteristikleri
- Harf ve şekillerin boyutları, ilişkileri ve tersimi
- Elin izlediği yol, işleklik, hız ve meyil gibi unsurlar
- İmzayı oluşturan unsurların oranları ve mesafeleri
Adli Belge İncelemede Kullanılan Cihaz Ve Araç Gereçler Nelerdir?
- Çeşitli optik cihazlar
- Çeşitli tipteki büyüteçler
- Lup aleti
- Ultra viyola cihazları
- Optik okuyucu cihazlar
- Forensıc XP-4010D cihazı
- Fotoğraf Makinası ve kamera
- Aydınlatma teknikleri
- Elektromanyetik spektrum
- VSC (Video Spectral Comparator)
- Docucenter 4500 Cihazı (Projectina®)
Ve benzeri elektronik cihazlardan yardım alınmaktadır.
Bununla beraber birçok olayda, insan gözü sahte ile gerçek imza ayrımında en önemli rolü oynamaktadır. Bu nedenle deneyimli bir göz, imza tetkikinde halen en büyük paya sahiptir.
Bir örnek vaka için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Prof. Dr. Sadık Toprak
Adli Tıp Uzmanı
Murat Yükseloğlu
Emniyet Müdürü
Bir Cevap Yazın