Bugün birçok ülkede, Pandemi bir halk sağlığı acil durumu ilan edildikten sonra hekimlerin sorumluluğunun hekimler lehine dar bir çerçevede sınırlanabileceği konuşulmaktadır.

Buna rağmen henüz ülkemizde bu konuda yasal bir düzenleme yapılmış değildir. Genel bir sağlık hukuku düzenlemesi olmadığı gibi sağlık çalışanlarının büyük riskler içeren pandemi döneminde hukuksal korunmasına dair bir düzenleme de şimdilik yoktur.

Türk Hukuk sisteminde genel olarak sağlık çalışanlarının hakları COVİD -19 Döneminde Malpraktis Davalarından Korunma Hakkı başlıklı yazımızda ana hatları itibariyle ifade edilmiştir.

Bu bölümde kronolojik sırada Dünya’da ve Türkiye’de COVID-19 tedbirleri kapsamında sağlık çalışanları lehine yasal düzenlemelere yer verilecektir.

I-ABD New York Eyaletinde kabul edilen ” Executive Order, Continuing Temporary Suspension and Modification of Laws Relating to the Disaster Emergency“

( New York Afet Acil Durumuna İlişkin Yasaların Geçici Olarak Askıya Alınması ve Değiştirilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname) * ile tedbir niteliğinde düzenlemeler yapılmıştır.

Düzenlemenin ilgili bölümleri aşağıda gösterilmiştir.

* Ek: State of New York, Executive Chamber, No. 202.10 Executive Order, Continuing Temporary Suspension and Modification of Laws Relating to the Disaster Emergency (Çevrimiçi), https://www.governor.ny.gov/sites/governor.ny.gov/files/atoms/files/EO_202.10.pdf , (Erişim Tarihi: 06.05.2020).

Afet Acil Durumuna İlişkin Yasaların Geçici Olarak Askıya Alınması ve Değiştirilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

New York Eyaleti Valisi Andrew M. Cuomo tarafından, 7.03.2020 tarihli 202 nolu KHK ile COVID-19 nedeniyle acil durum ilan edilmiştir. Eyalet Valisi, Executive Law 2-B maddesi, 29-a kısmı gereği, kanuni düzenlemeleri ve uygulamaları acil durumlarla başa çıkabilmek için askıya alabilmektedir. Bu yetkisi doğrultusunda,

  • Gerektiği takdirde, Eğitim Kanununun 6542. maddesinin 1. Fıkrası ve NYCRR (New York Codes, Rules and Regulations)’nın Başlık 10, Kısım 94.2’nin (a) ve (b) alt bölümleri gereği asistan hekimin eğitim, pratik ve deneyimlerine uygun tıbbi müdahalelerinde gözetim eksikliği nedeniyle hukuki veya cezai bir sorumluluğunun doğmayacağı,
  • Gerektiği takdirde, Eğitim Kanunu’nun 6549. bölümü’nün 1. Paragrafı ve NYCRR Başlık 10, Kısım 94.2’nin (a) ve (b) alt bölümleri gereği uzman yardımcısı hekimin eğitim, pratik ve deneyimlerine uygun tıbbi müdahalelerinde gözetim eksikliği nedeniyle hukuki veya cezai bir sorumluluğunun doğmayacağı,
  • Gerektiği takdirde, 6902 sayılı Eğitim Kanununun alt bölümü (3) ve  NYCRR’nin 10. başlığının 64.5. bölümü de dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere ilgili düzenlemeleri gereği bir uygulayıcı hemşirenin (psikososyal değerlendirme ve hasta yönetimi konularında ileri düzeyde uzmanlığa sahip ve belirli ilaçları yazmaya yetkili hemşire) eğitim, pratik ve deneyimlerine uygun tıbbi hizmet sunması halinde, yazılı uygulama sözleşmesi ( practice agreement) eksikliği veya bir doktorla ortak bir çalışma içerisinde olmaması dolayısıyla hukuki veya cezai bir sorumluluğunun doğmayacağı,
  • Tüm doktorların, asistan doktorların, uzman yardımcılarının, uygulayıcı hemşirelerin, lisanslı profesyonel hemşirelerin ve ruhsatlı hemşirelerin (LPN) gerekli olduğu ölçüde, devletin COVID-19 salgınına müdahaleyi desteklemek için tıbbi hizmet sunma sürecinde, Bölüm 6527, Bölüm 6545’in alt bölümü (2) ve Eğitim Kanununun 6909’uncu Bölümü (1) gereği, bu tür bir sağlık profesyonellerinin doğrudan gerçekleştirdiği iddia edilen herhangi bir yaralanma veya ölümde, sağlık çalışanının ağır ihmalinden kaynaklandığı tespit edilmedikçe, sağlık profesyonelleri hukuki sorumluluktan bağışık tutulacaklardır.
  • Aksine herhangi bir yasaya veya düzenlemeye bakılmaksızın, sağlık hizmeti sağlayıcıları, COVID-19 salgınıyla mücadelede, görevinin gereklerini yerine getirirken gerektirdiği takdirde, hastaların değerlendirmesini ve tedavisini doğru bir şekilde yansıtan tıbbi kayıtları, teşhis kodları atamaları, faturalandırma gibi amaçlarla kayıtları oluşturmak ve tutma gerekliliklerinden kurtulacaklardır. Bu hüküm kapsamında makul ve iyi niyetle hareket eden herhangi bir kişiye, herhangi bir kayıt tutma şartına uyulmaması durumunda sorumluluktan mutlak korunma sağlanacaktır. Bu hüküm kapsamında, makul ve iyi niyetle hareket eden herhangi bir kişiyi sorumluluktan korumak ve COVID-19 salgınıyla mücadelede görevlerini yerine getirebilmeleri için Eğitim Kanununun 6530. Bölümü’nün 32. Bölümü, 8 inci maddesinin 29.2. Maddesinin (a) bendinin (a) bendi NYCRR ve NYCRR’ın 10. Başlığının 58-1.11, 405.10 ve 415.22 bölümleri veya bu tür diğer yasalar veya düzenlemeler tıbbi kayıtları tutma zorunluluğu açısından askıya alınır ve değiştirilir.

II- Tıbbi Mesuliyet Sigortası ile ilgili Türkiye’de COVID-19 dönemi hekimler lehine 23.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmış karar: