Maluliyet Değerlendirmelerinde Yorulmaz Medikolegal’in Rolü

Giriş: Trafik kazası, iş kazası, tıbbi uygulama hatası, yaralama, cinsel saldırı/istismar gibi olgularda, yol açılan zararların tazmininde mağdurda oluşan maluliyet oranının belirlenmesi adli tıp açısından temel bir görevdir. Trafik kazası nedeniyle maluliyet oranı tayini adli tıp uzmanlarına başvurusu yapılan en sık taleptir.

Maluliyet oranının belirlenmesi, dosyanın farklı aşamalarında gerçekleşebilmektedir. Bir trafik kazasında mağdur, yaralanması nedeniyle oluşan maluliyet oranını belirten bir rapor temin edip, bunun tazmini için, sigorta şirketine başvurmaktadır. Sigorta şirketleri, bu raporlar için risk değerlendirmesi yapmaktadır.

Risk değerlendirmesi üzerine rapordaki oranın kabul edilip edilemeyeceği belirlenmektedir. Yorulmaz MedikoLegal “Risk Değerlendirmesi” konusunda geniş bir uzman kadrosuna sahiptir.

Risk değerlendirmesine gereksinim duyulmasının birçok sebebi bulunmaktadır. Bunlar majör olarak; raporlarda maddi hata bulunabilmesi, kaza ile zarar arasındaki nedensellik bağının değerlendirilmesi, doğru cetvelin kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi ve sigorta dolandırıcılığının önlenmesi şeklinde sıralanabilir.

Ayrıca, özellikle maluliyet hesaplanması noktasında, klinik hekimlerinin deneyimlerinin yetersiz olduğu gerçeği Yorulmaz MedikoLegal bünyesindeki bilirkişiler tarafından bilirkişilik hizmeti verilen binlerce maluliyet dosyasında görülmüştür.

Alınan maluliyet raporu, Sigorta Şirketi tarafından kabul edilmediğinde, dosya Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşınmaktadır. STK hakemlerinin kararları incelendiğinde; sunulan maluliyet raporlarının kabul edilmemesinin en önemli sebepleri; raporda bir adli tıp uzmanının imzasının olmaması, kaza ile oluşan maluliyet arasında nedensellik bağı bulunup bulunmadığına dair bir yorum olmaması ve raporun kaza tarihinde yürürlükte olan yönetmelik dışında bir yönetmelik hükümlerine göre hazırlanmış olması şeklindedir.

Bu kararlar neticesinde, maluliyet raporu temini için Tıp Fakültelerinin Adli Tıp Anabilim Dalları tercih edilmeye başlanmıştır. Günümüzde maluliyet raporu yazımı Adli Tıp Anabilim Dalı bulunan üniversite hastanelerinde yoğun bir şekilde yapılmakta olup, mesainin büyük bölümü bu dosyalar için harcanmaktadır.

Bazı tıp fakültelerinde Engelli Sağlık Kurulu haricinde, bu tür olguların değerlendirilmesi için Adli Tıp Sağlık Kurulu kurulmuştur. Yorulmaz MedikoLegal’in konsültasyon hizmeti sağladığı akademik danışmanları bu kurullarda deneyim kazanmıştır. Yorulmaz MedikoLegal’in sunduğu hizmet; mevcut raporların bilimsel ve hukuki denetimi yanı sıra, Yargıtay kararlarında belirtildiği gibi denetime elverişli, kanıta dayalı bilimsel ve hukuki geçerliliği olan raporların temin edilmesi şeklindedir.

Maluliyet belirlenmesi konusu olan dosyalarda son aşama mahkemelerdir. Bu aşamaya kadar uzlaşma olmadığında yargıya başvurulmaktadır. Mahkemeler, dosyaları sıklıkla Adli Tıp Kurumu’na göndermektedir. Adli Tıp Kurumu’nda maluliyet oranı hesaplanması son 2 yıla kadar sadece 3. Adli Tıp İhtisas Kurulu’nda yapılmaktaydı. Ancak yılda 20000’i aşan dosya sayısı nedeniyle, bu dosyaların bir bölümünde artık 2. Adli Tıp İhtisas Kurulu da bilirkişilik hizmeti vermektedir.

Bu kurullarda, raportör konumunda bulunan Adli Tıp Uzmanı ve Uzmanlık Öğrencileri ayda ortalama 75-100 dosya incelemektedir. İlgili uzmanların bilgi ve deneyimi tartışmasızdır. Ancak, kurulun iş yükü hata olasılığını da beraberinde getirmektedir.

Mevzuatta tanımlandığı şekilde Yorulmaz MedikoLegal’in düzenlediği Bilimsel Mütalaalar ile hatalı olduğu düşünülen bu raporların incelenmesi ve raporlara itiraz edilmesi mümkün olabilmektedir.

Yorulmaz MedikoLegal; bünyesindeki adli tıp uzmanları akademik düzeyde klinik konsültanları ile maluliyet dosyalarının her aşamasında hizmet vermektedir.

Amaç: Bu yazıda, maluliyet dosyalarının yukarıda tanımlanan süreçlerinde ve arabuluculuk ve uzlaşma düzeyinde Yorulmaz MedikoLegal’in vermekte olduğu hizmetlerin içeriği ve ücretlendirme politakasının açıklanması amaçlanmıştır.

1) HİZMETLERİN İÇERİĞİ

1. a) Sigorta Şirketlerine ve STK’ye Yapılan Başvurularda Dosyada Mevcut Raporun Değerlendirmesi

Sigorta şirketlerinin talebi üzerine yapılan bu değerlendirmede, mağdurun tazminat talebiyle sigorta şirketine veya STK’ye başvurduğu dosyalar incelenerek raporun kabul edilebilirliği hakkında görüş bildirilmektedir.

Yine talep üzerine, henüz yeni gerçekleşmiş bir yaralanma sonrasında ilk tedavi evraklarına göre muhtemel en düşük ve en yüksek maluliyet oranları konusunda tahminde bulunulmaktadır.

Dosyanın kabulü sırasında, değerlendirme yapılabilmesi açısından bazı belgelerin bulunması zorunludur. Bunlar;

• Trafik kazası tespit tutanağı,
• Kaza tarihli genel adli muayene raporu,
• Epikriz,
• Radyolojik görüntülemelere ait raporlar,
• Varsa takip muayenelerine ait belgeler,
• Varsa maluliyet veya özür oranı belirten rapor.

Bu temel belgelere ek olarak, olgu özelinde bazı farklı belgelere de ihtiyaç duyulabilmekte olup, böyle bir ihtiyaç oluştuğunda zaman kaybetmeden bu belgelerin temin edilmesi gerektiği danışana bildirilmektedir.

Yorulmaz MedikoLegal tarafından daha önce bu aşamada danışmanlık hizmeti verilmiş olan dosyaların neredeyse %70’inde dosya içerisindeki maluliyet-özürlülük-engellilik raporlarında hatalar tespit edilmiştir. Bu hataların sebeplerinden en önemlileri aşağıda sıralanmıştır:

• Muayene bulgusu ile uyuşmayan maluliyet oranı,
• Trafik kazası ile maluliyete neden olan durum arasında nedensellik bağının bulunmaması, örneğin vertebradaki kırığın kaza tarihinden önce olması, ya da görme kaybının göz tembelliği (ambliyopi) sonucu oluşması gibi.
• İyileşme süresi tamamlanmadan raporun “sürekli” olarak düzenlenmesi,
• Oranlar hesaplanırken maddi hataların yapılması,
• Bilirkişi tarafından uygulanan takdir oranının hatalı olması vb.

Bunlara ek olarak, yanlış yönetmeliğe göre rapor düzenleme veya ilgili uzmanın kurulda bulunmaması gibi adli tıp bilgisine ihtiyaç duyulmadan tespit edilebilecek hataların da bulunduğu görülmüştür.

Bu başlık altındaki dosya türlerinde, Yorulmaz MedikoLegal, 2 ayrı rapor şekli sunabilmektedir. Bunlar Kısa Analiz ve Risk Değerlendirme raporları olarak ikiye ayrılmaktadır.

1) Kısa Analiz raporlarında, yapılan analize ait değerlendirmelerin tamamı yer almamakta olup, değerlendirme sonucu ve sonuca ulaşılmasına katkı sağlayan en önemli gerekçeler yer almaktadır.

2) Risk Değerlendirme raporları ise, bir bilimsel mütalaa formatında olup, yapılan tüm analizi ayrıntılarıyla içermektedir. Bu raporlar mahkemelerde ya da diğer hukuki değerlendirmelerde “Bilirkişi Raporu” statüsündedir.

1. b) Mahkeme Sürecindeki Dosyalarda Danışmanlık Hizmeti

Bu aşamaya gelen olgularda, mahkeme dosyasının tamamının temin edilmesi, olası eksik belge nedeniyle oluşabilecek zaman kaybı sorununu engellemektedir. Özellikle tıbbi uygulama hatası dosyalarında Yorulmaz MedikoLegal’in yıllardır vermekte olduğu, bir çeşit “Dava Danışmanlığı” hizmeti olan dava veya cevap dilekçesi hazırlamak için gerekli tıbbi argümanların üretilmesi hizmeti, maluliyet dosyalarında da oldukça kullanışlıdır.

Bu hizmet, davacının iddialarının tıbbi olarak çürütülmesi veya güçlü bir dava oluşturulması amaçlarıyla kullanılmaktadır. Örneğin, davacının temin ettiği bir maluliyet raporu ile oluşturulan dava dilekçesine cevap olarak hazırlanan dilekçede, alınan raporun aslında çok basit adli tıbbi bir nedenle yanlış olduğunun açıklanması, davacı avukatının iddialarının bir anda yok olması yanı sıra bilirkişi aşamasında önemli bir avantaj sağlayacaktır.

1. c) Bilimsel Mütalaa/Uzman Mütalaası

Bilindiği üzere Ceza Muhakemesi Kanunu m.67/f.6, 68/f.3, 178, 179 uyarınca ceza muhakemesinde taraflara da bilirkişi seçme yetkisi öngörülmüş ve böylece ceza muhakemesi süjelerinin bilimsel görüşlerden kapsamlı ve çok yönlü bir biçimde yararlanabilmeleri olanağı tanınmıştır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda, uzman kişi (CMK m.178), bilirkişi (CMK m.179) olarak adlandırılan bu kişilerin hazırlayacakları raporlara uzman mütalaası (CMK m.67), bilimsel mütalaa (CMK m.68/f.3) adı verilmiştir.

“Bilirkişi raporu, uzman mütalaası” başlığını taşıyan CMK m.67/f.6 uyarınca taraflar, soruşturma veya kovuşturma konusu olayla ilgili olarak veya bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Ayrıca CMK’da yer alan bu düzenlemeye paralel olarak 01.10.2010 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 293. Maddesinde uzman görüşü müessesesine yer verilmiştir.

Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde, Yorulmaz MedikoLegal “uzman mütalaası” düzenleyebildiği gibi Üniversitelerin Adli Tıp Anabilim Dallarından gerekli şartları sağlayarak mütalaa temin edebilmektedir. Mahkeme aşamasında ihtiyaç duyulduğunda, dosyadaki bilirkişi raporlarının medikolegal olarak değerlendirildiği bir mütalaa hazırlamak önemlidir. Adli Tıp Kurumu hatalı bir rapor verdiğinde ve bu raporun hatalı olduğu uzman mütalaası ile belirlendiğinde raporunu değiştirmektedir.

1. d) Arabuluculukta Bilirkişi Desteği

Verilebilecek en iyi hizmetin; zarara uğrayan ile sigorta şirketi temsilcisini aynı masada buluşturarak tarafsız bir medikolegal danışmanlık hizmeti ile dosyanın adil bir şekilde sonuçlanmasını sağlamak olduğu düşünülmektedir. Arabuluculuk sürecinde sağlanan bilirkişi desteği, zarar gören açısından uzun yargılama sürecine girmeden, alacağı tazminatta değer kaybı olmadan erişebilme imkanı sağlar.

Sigorta şirketleri açısından da benzer şekilde, mahkeme masraflarından, uzun süren davalar sebebiyle ödenecek faizlerden, dosya yoğunluğundan, ayıracağı muallaktan uzun vadede avantaj sağlar. Yorulmaz MedikoLegal bünyesindeki tıp uzmanları ve gerektiğinde ilgili branş konsültanları bu toplantılara katılarak tıbbi görüşlerini bildirmektedir. Ayrıca talep halinde, bilimsel mütalaa da düzenlemekte ve arabuluculuk sürecinin hakkaniyetle tamamlanmasına yardımcı olmaktadır.

1. e) Maluliyet Raporu Düzenlenmesi

Yorulmaz MedikoLegal uzmanlarının maluliyet raporu düzenlenmesi konusunda geçmişe dayanan tecrübesi bulunmaktadır. Bu raporlar, başvuranın talebi üzerine Yorulmaz MedikoLegal tarafından düzenlenebilmektedir. Yukarıda belirtildiği gibi, talebe göre, raporun bir üniversite hastanesinde düzenlenmesi için destek de sağlanabilmektedir.

Sigorta şirketine başvuru öncesi veya mahkeme sürecinde Yorulmaz MedikoLegal tarafından verilecek Maluliyet Değerlendirme/Risk Yönetimi raporlarına ilişkin bir kısıtlılık bulunmamaktadır. Yorulmaz MedikoLegal tarafından verilen raporlar kanıta dayalı ve denetime elverişli olacağı için Sigorta Şirketine süreç yönetiminde objektif katkı sağlayacaktır.

2) Hizmet Süreleri

Yorulmaz MedikoLegal ücretlendirme politikası, tüm dünyada bilirkişilik sistemlerinde olduğu gibi, iş için ilgili uzmanın/uzmanların kullandığı mesai ile paraleldir. Ücretlendirme bilgisi ve Yorulmaz MedikoLegal’in bu konudaki hizmetlerinden yararlanmak için bize BURADAN ulaşabilirsiniz.